lunes, 11 de marzo de 2013

Tomás Luis de Victoria. Improperios.


El Oficio del Viernes Santo contiene diversos elementos que lo diferencian claramente de lo que es una simple misa; de hecho, nada tiene que ver con el Sacrificio Eucarístico, por más que tras las últimas reformas se haya introducido la recepción de la Eucaristía reservada el Jueves Santo. Uno de los elementos litúrgicos fundamentales son los llamados Improperios, es decir, una oración en la que, ante Cristo Crucificado, la humanidad entera es interpelada por el Dios asesinado en la Cruz, quien nos pregunta a todos y a cada uno de nosotros: Pueblo mío, ¿qué te he hecho?, ¿en qué te he ofendido?

El dramatismo de esta composición litúrgica fue también traducido en música por el genio de Tomás Luis de Victoria. Utiliza como base musical la partitura gregoriana, lo que llamaríamos el canto llano, y sobre ella, elabora una sencilla y patética arquitectura musical que expresa en la combinación de las diversas voces la tristeza del texto. Vamos a escuchar estos Improperios en una versión en directo, grabada el sábado 2 de abril de 2011, durante el recitar del grupo St Peter's Singers', en la iglesia de St Aidan's de Leeds (Inglaterra).




Popule meus, quid feci tibi? 
Aut in quo contristavi te? 
Responde mihi. 
  
Quia eduxi te de terra Aegypti: 
parasti Crucem Salvatori tuo. 
  
Agios, o Theos. 
Sanctus Deus. 
Agios ischyros. 
Sanctus fortis. 
Agios athanatos,
eleison imas. 
Sanctus et immortalis,
miserere nobis. 
  
Quia eduxi te per desertum 
quadraginta annis, 
et manna cibavi te, 
et introduxi in terram satis optimam: 
parasti Crucem Salvatori tuo. 
  
Agios o Theos.... 
  
Ego proper te flagellavi Aegyptum 
cum primogeniti suis: 
et tu me flagellatum tradidisti. 
  
Popule meus.... 
  
Ego te eduxi de Aegypto, 
demerso Pharaone in mare rubrum: 
et tu me tradidisti
principibus sacerdotum. 
  
Popule meus.... 
  
Ego ante te aperui mare: 
te tu aperuisti lancea latus meum. 
  
Popule meus.... 
  
Ego ante te praeivi
in columna nubis: 
et tu me duxisti ad praetorium Pilati. 
  
Popule meus....

Oh pueblo mío, ¿qué te he hecho? 
¿en qué te he entristecido? 
Respóndeme. 
  
Yo te saqué de Egipto:
tú preparaste una Cruz a tu Salvador.  
    
Dios Santo, 
Dios Santo, 
Santo y fuerte, 
Santo y fuerte, 
Santo e inmortal,
ten piedad de nosotros, 
Santo e inmortal,
ten piedad de nosotros. 
  
Yo te guié cuarenta años
por el desierto,
te alimenté con el maná,
te introduje en una tierra excelente;
tú preparaste una Cruz a tu Salvador. 

Dios Santo.... 
  
Por ti yo azoté a Egipto
y a sus primogénitos;
tú me azotaste y me entregaste.

¡Pueblo mío! 
  
Yo te saqué de Egipto,
sumergiendo al Faraón en el mar Rojo;
tú me entregaste
a los sumos sacerdotes.

¡Pueblo mío!

Yo abrí el mar delante de ti;
tú, con la lanza, abriste mi costado.

¡Pueblo mío!

Yo te guiaba
con una columna de nubes;
tu me guiaste al pretorio de Pilato.

¡Pueblo mío!

No hay comentarios:

Publicar un comentario